گاهی برای پرورش و بهبود یک مهارت در وجود خود، باید توانمندی‌های مختلفی را مانند قطعات یک پازل کنار هم بچینید تا نتیجه نهایی به شکوفایی یک مهارت بزرگ‌تر برسد.
از آنجا که مهارتی مانند توجه به جزئیات بخش‌ها و ریزه‌کاری‌های زیادی دارد، اگر می‌خواهید این مهارت را در خود تقویت کنید، باید در قدم اول سراغ 10 مهارت دیگر بروید و وجود هریک از آن‌ها را در خود بررسی کنید. تقویت این مهارت‌ها به شما کمک خواهد کرد تا فردی جزئی‌نگر و دقیق باشید.
1- به دیگران نگاه انتقادی داشته باشید
توانایی بالا در مشاهده انتقادی به شما کمک خواهد کرد اشخاص، رفتارها و همه چیز را از زاویه جدیدی ببینید. این نگاه جدید شما را در توجه بیشتر به جزییات برای جمع‌آوری اطلاعات همراهی خواهد کرد. مهارت مشاهده انتقادی باعث می‌شود در شرایط مختلف چیزهایی را ببینید که تاکنون به آن‌ها توجه نداشته‌اید. در نتیجه حین تعامل با دیگران هوشمندانه‌تر عمل کرده و در شرایط مختلف می‌توانید پاسخ مناسبی به رفتارها، واکنش‌ها و عملکرد سایرین داشته باشید.
فراموش نکنید داشتن یک نگرش انتقادی به معنای انتقاد علنی از دیگران نیست. بلکه باید در وجود خودتان نگاه جدیدی به مسائل، افراد، شرایط و… داشته باشید تا بتوانید جزئیاتی را پیدا کنید که قبلا متوجه آن‌ها نبودید.
2- به یک شنونده فعال تبدیل شوید
گوش دادن فعال یا شنونده فعال بودن یعنی تنها جسمتان کنار افراد نباشد، بلکه باید تمام تمرکز و حضورتان را به گفته‌های افراد معطوف کنید. اگر بخواهید یک شنونده فعال باشید، خواه‌ناخواه با تمام هوش و حواستان به تک‌تک کلمات مخاطبتان گوش داده و هر جزئیاتی را از میان کلام او بیرون خواهید کشید. در این صورت می‌توانید پیام صریح یا مفهوم پنهان در گفته افراد را درک کرده و یک پاسخ صحیح و مناسب برای مخاطبتان داشته باشید.
همین گوش دادن فعال کم‌کم به شما کمک خواهد کرد در لحظه حضور داشته باشید، خوب بشنوید و در نتیجه خوب پاسخ دهید. پس به یک فرد جزئی‌نگر تبدیل خواهد شد که حین مکالمه همه ظرافت‌های گفتگو را کشف کرده و نسبت به آن حساس است.
3- شرایط کار خود را سازماندهی کنید
سازماندهی وضعیت کاری یعنی بتوانید با یک نگاه دقیق به محیط کار، حجم کار، اولویت‌بندی پروژه‌ها، ظرفیت و توانایی‌هایتان یک تعادل کارآمد بین کار و گنجایش خود برقرار کنید. به این ترتیب بازدهی بهتر و عملکرد باکیفیت‌تری هم خواهید داشت. طبیعتا برای ایجاد تعادل بین میزان کار و توانایی خودتان، باید به جزئیات کار، مدت زمان موردنیاز برای هر کار، پیچیدگی‌ها و… توجه کنید. همین موضوع به تقویت مهارت توجه به جزئیات در وجودتان کمک خواهد کرد.
همچنین تلاش برای استفاده بهینه از متربه‌متر فضای فیزیکی کار، نظم دادن به محیط و چیدمان هوشمندانه وسایل مختلف در اتاق، عامل دیگری است که توجه شما به جزئیات را به چالش می‌کشد. هرچه بیشتر بتوانید محیط کار، حجم کار و ظرفیت ذهن و توانایی خودتان را در چارچوب دقیق‌تری قرار دهید، بیشتر به نکات ریز توجه خواهید کرد.
4- مدیریت زمان را یاد بگیرید
اگر می‌خواهید یاد بگیرید به جزئیات اهمیت بیشتری بدهید، باید بتوانید زمان خود را بهتر مدیریت کنید. چراکه توانایی مدیریت زمان یعنی حواستان باشد وقت شما در طول شبانه‌روز به چه کارهایی می‌گذرد؟ برای پاسخ به این سوال نیاز دارید به کارهایتان، مدت زمانی که به انجام هر کار اختصاص می‌دهید و سرعت عمل خودتان توجه ویژه‌ای داشته باشید.
هرچه بیشتر به جزئیات فعالیت‌هایتان توجه کنید، بهتر می‌توانید زمان خود را مدیریت کرده و در زمان کمتر، کارهای بیشتری انجام دهید. بنابراین با تقویت این توانایی در خود خواه‌ناخواه به جزئیات کارهای خود، نقاط ضعفی که باعث کندی انجام امور می‌شود یا نقاط قوتی که سرعتتان را در انجام کارها بالا میبرد، پی خواهید برد.
5- در تجزیه و تحلیل خوب عمل کنید
تحلیل کردن یعنی بتوانید اطلاعات جامعی را جمع‌آوری کنید و از بررسی آن‌ها به نتیجه مشخصی برسید. پس برای تحلیل یک مساله شما باید بتوانید نقاط کور و دور از چشم موضوع را هم پیدا کنید، در نتیجه بهتر است بیش از هر زمان دیگری به جزئیات توجه کنید.
یادگیری شیوه صحیح تجزیه و تحلیل به شما کمک خواهد کرد به فردی جزئی‌نگر تبدیل شوید. بنابراین اگر می‌خواهید مهارت توجه به جزئیات را در خود پرورش دهید، سراغ کارهایی بروید که به تجزیه و تحلیل بیشتری نیاز دارد. برای این کار حتی می‌توانید از حل معماهای ساده شروع و به تدریج با پرداختن به مسائل پیچیده‌تر، قدرت تجزیه و تحلیل مسائل را در خود تقویت کنید.
6- به درون خودتان بیشتر توجه کنید
درون‌گرایی یا درون نگری یعنی شما به احساسات، انگیزه‌ها، افکار و رفتارهای خود توجه بیشتری نشان دهید و در یک کلام خود را از ابعاد مختلف ببینید. این نگاه کردن به خود یک روش عالی برای ایجاد آگاهی از خود و درک جهان پیرامون شماست. البته همه افراد در زندگی روزمره میزانی درون‌نگری دارند، بدون اینکه حتی خودشان این را بدانند، اما باید آگاهانه به آن بپردازید.
برای اینکه بتوانید بیش از پیش به جزئیات توجه کنید، می‌توانید از خودتان شروع کنید. برای این کار باید به شکلی آگاهانه به احساسات مثبت و منفی، علاقه‌مندی، افکار مثبت و منفی، نگرانی، دغدغه و… خودتان بپردازید. در هر لحظه از روز حال روحی خودتان را بسنجید و ببینید دقیقا چه چیزی چه تاثیری روی شما خواهد گذاشت. این کار باعث می‌شود یاد بگیرید به جزئیات وجود خودتان بیشتر اهمیت دهید.
7- حافظه‌تان را تقویت کنید
طبق تعریف باید گفت حافظه مجموعه‌ای از هر آنچه است که شما به خاطر می‌سپارید. حافظه به شما کمک می‌کند چیزهای جدیدی یاد بگیرید، تجربیات خود را در ذهنتان ثبت کنید و با اطرافیانتان ارتباط برقرار کنید؛ اما تقویت حافظه چطور به شما در توجه بیشتر به جزئیات کمک خواهد کرد؟
این توانایی برای خاطر سپردن تجربیات گذشته، واقعیت‌ها، مهارت‌ها و عادت‌هایی است از پیش آموخته‌اید. هرچه حافظه قوی‌تری داشته باشید، طبیعتا جزئیات بیشتری در ذهنتان باقی خواهد ماند و کم‌کم جزئیات بیشتری را هم به خاطر خواهید آورد. سعی کنید با نگاه دقیق به هر تجربه، ملاقات، کار، پروژه و… نکات ریز و کوچک بیشتری را ببینید و در پایان روز سعی کنید دیده‌های خود را با بیشترین جزئیات از رنگ‌ها، شکل‌ها و… به یاد بیاورید.
8- تیزهوشانه‌تر عمل کنید
تیزهوشی یعنی از کنار مسائل به سادگی نگذرید و با نگاهی کنجکاوانه، دقیق و متمرکز به هرچیزی بپردازید. توجه به جزئیات به شما کمک می‌کند متوجه نکات، ظرافت‌ها، اطلاعات و چیزهای دیگری شوید که در نگاه کلی پنهان هستند. حالا پس از درک و فهم این جزئیات با به کار گیری هوش خود می‌توانید ایده‌ها، نکات و مفاهیم دیگری را در مسائل مطرح کنید.
بنابراین در قالب یک رابطه دو طرفه با تیزهوشی و توجه دقیق به مسائل می‌توانید جزئیات بیشتری را دریابید و با توجه به جزئیات می‌توانید عملکرد تیزهوشانه‌تری داشته باشید تا رهکارهای بهتری برای چالش‌های پیش رو پیدا کنید.
9- سعی کنید همه چیز را به یاد بیاورید
مهارت یادآوری همان توانایی بازیابی اطلاعات مختلف درباره افراد، مکان‌ها، اتفاقات و… از حافظه است. اگر بتوانید چیزهای بیشتری از رخدادها و اتفاقات را به یاد بیاورید، ذهنتان بیشتر به تکاپو می‌افتد که جزئیات بیشتری را زنده کند. بنابراین اگر می‌خواهید توانایی توجه به جزئیات را در خود رشد دهید، سعی کنید از هر تجربه یا اتفاقی اطلاعات بیشتری را به یاد بیاورید.
پیشنهاد می‌کنیم چند روز پس از هر اتفاق، دیدار، تجربه و… سعی کنید ثانیه‌به‌ثانیه آنچه گذشت را با همه جزئیات در ذهنتان مرور کنید تا ذهن خود را به چالش کشیده و جزئی‌نگری را در خود بیشتر تقویت کنید.
10- بپرسید، بپرسید و بپرسید
شما باید بتوانید درباره هر موقعیت، شرایط، پروژه، اتفاق و… سوالات به جا، دقیق و چالش‌برانگیزی را مطرح کنید. سوالاتی که با پرداختن به آن‌ها نقاط نادیده گرفته شده مساله مشخص شود و اطلاعات بیشتری درباره مساله کسب کنید. این کار که به مهارت پرسش‌گری شما برمی‌گردد، باعث می‌شود ابعاد مختلف مسائل را ببینید و در ذهنتان به آن‌ها بپردازید. همین کار باعث تقویت مهارت جزئی‌نگری در شما خواهد شد.
بنابراین اگر می‌خواهید مهارت توجه به جزئیات را در خود تقویت کنید، باید با دقت بیشتر و نگاهی عمیق‌تر به مسائل بنگرید و سعی کنید سوالات کلیدی و ارزشمندی مطرح کنید. مطمئن باشید هرچه سوالات بیشتری بپرسید، ناخودآگاه ابعاد ظریف‌تری از مساله پیش چشمتان خواهد آمد.
پله آخر
افراد جزیی‌نگر نقش‌های کلیدی سازمان‌ها هستند که ارزش بسیار زیادی در آن خلق می‌کنند. شما می‌توانید با انجام همین چند کار ساده اما کاربردی، توجه به جزئیات را در خود پرورش داده و به فردی جزئی‌نگر تبدیل شوید.
اگر شما هم توانسته‌اید خود را به فردی ریزبین، دقیق و جزئی‌نگر تبدیل کنید، راهکارهای خودتان را با مخاطبان ردپا در میان بگذارید.
