چگونه مهارت‌های بین فردی را در خود تقویت کنید؟

همان‌طور که گفته شد، همه افراد روزانه با افراد مختلفی در اراتباط هستند و این موضوع اهمیت مهارت ارتباطات بین ‌فردی را به خوبی بیان می‌کند. به این نکته نیز توجه کنید که کیفیت ارتباطات شما می‌تواند روی موفقیت یا شکست‌هایتان در زندگی فردی یا شغلی اثر‌گذار باشد. بنابراین لازم است همان‌طور که برای یادگیری مهارت‌‌های دیگر زمان صرف می‌کنید، به یادگیری مهارت‌ های بین فردی نیز توجه کنید.

برای یادگیری هرچه بهتر مهارت ‌های بین فردی لازم است بعضی ویژگی‌ها را در خود تقویت کنید که در این بخش به آن‌ها می‌پردازیم.

1- همیشه در روابط خود اصل شفافیت را در نظر بگیرید

حتما بارها برایتان پیش آمده که وقتی با دیگران صحبت می‌کنید، احساس کنید آن‌ها متوجه منظورتان نشده‌اند یا حتی بدتر از آن، برداشت‌های اشتباهی از صحبت‌های شما داشته‌اند.

هنگامی‌ که از اصل وضوح و شفافیت در  مهارت‌ های بین ‌فردی  صحبت می‌شود، منظور این است که بدانید از چه کلمات، لحن و مثال‌هایی استفاده کنید که فهم موضوع را آسان‌تر کند. این اصل کمک می‌کند ابهامی در روابطتان پیش نیاید.

2- با اعتمادبه‌نفس و قاطعانه صحبت کنید

در همه روابط و مذاکره‌ها، اعتمادبه‌نفس و قاطعیت بسیار مهم است. به عنوان نمونه، نشان دادن اعتمادبه‌نفس در محل کار باعث می‌شود دیگران به توانایی‌ها و استعداد شما اعتماد بیشتری داشته باشند. شما باید بتوانید در عین حال که پذیرای نظرات مخالف دیگران هستید، به توانایی‌ها و نظرات خود اطمینان داشته و از بیان نیاز‌ها و خواسته‌های خود نترسید.

برای نشان‌دادن اعتماد ‍به‌نفس در تعاملاتتان، می‌توانید از کار‌های ساده‌ای مثل حفظ‌ تماس چشمی حین مکالمه حضوری یا استفاده از لحنی قاطع اما دوستانه در تماس‌های تلفنی استفاده کنید.

3- اهمیت احترام به دیگران را دست کم نگیرید

احترام به دیگران صرفا در بیان کلماتی مانند «سپاسگزارم» یا «لطف کردید» خلاصه نمی‌شود. احترام گذاشتن مفهمومی فراتر از بیان کلمات دارد و باید با تمام وجود و در عمل آن را به فرد مقابل نشان دهید.

احترام باعث ایجاد حس مثبت در فرد مقابل شده و ارزش و اعتبار شما را هم نزد او بالا می‌برد. علاوه‌براین برخورد محترمانه می‌تواند تا حد زیادی روی گسترش دایره دوستانتان و به دست آوردن موفقیت‌های بیشتر در زندگی اثرگذار باشد.

این نکته را هم به خاطر بسپارید که احترام صرفا مواجه مودبانه با افرادی که سمتی بالاتر از ما دارند نیست و لازم است در هم تعاملات روزانه خود، چه با اعضای خانواده و دوستان و چه با هم تیمی‌ها، زیرگروه‌ها و همکاران خود محترمانه برخورد کنید.

4- قبل هر چیز، یک دوست خوب باشید

همدلی از دیگر  مهارت‌ های بین ‌فردی  است که به شما کمک می‌کند دیگران را درک کنید و به در حل مسائل‌شان به آن‌ها یاری برسانید. این مهارت به شما در داشتن روابط صمیمی و دوستانه هم کمک می‌کند.

همیشه سعی کنید در موقعیت‌های دشوار خود را جای دیگران بگذارید و برای یک بار هم که شده از دید آن‌ها به مسائل مختلف نگاه کنید. این مهارت به شما کمک می‌کند نسبت به دیگران همدل باشید. ضمنا همدلی با افراد، به شما در پیدا کردن راه‌حل‌هایی که برای همه مفید باشد، کمک زیادی می‌کند.

به طور مثال، صحبت با لحن دوستانه و همدلانه، دیگران را به برقراری ارتباط با شما ترغیب می‌کند. علاوه‌براین، زمانی که با مخاطبانتان دوستانه برخورد کرده و به هم کمک می‌کنید، بی‌شک می‌توانید رابطه طولانی‌تری داشته باشید.

5- برای دیگران یک گوش شنوا باشید

شاید شما هم ضرب‌المثل‌ها‌ی زیادی درباره خوب گوش دادن و اهمیت آن شنید‌ه‌اید. ضرب‌المثل‌هایی مانند «دو بشنو و یکی بیش مگو» یا «یکی گفتن، دوتا شنیدن». همه این ضرب‌المثل‌ها به اهمیت توانایی گوش دادن موثر به عنوان یکی از  مهارت‌ های بین ‌فردی  بسیار مهم در برقراری ارتباط با دیگران اشاره می‌کنند.

البته دقت کنید در اینجا منظور از گوش دادن صرفا شنیدن صحبت‌های طرف مقابل نیست. بلکه گوش دادن به صحبت‌های دیگران به نحوی فعال و موثر است. گوش دادن فعال یا همان Active Listening به این معناست که هنگام گوش دادن به صحبت‌های طرف مقابل، تمام حواستان به او باشد و با علائمی مانند تکان دادن سر یا بیان کلمات کوتاه به او نشان دهید که با دقت به صحبت‌هایش گوش می‌دهید. ضمنا در مهارت خوب گوش دادن باید بتوانید پاسخ مناسبی نیز به صحبت‌های فرد مقابل خود بدهید و صرفا یک شنونده نباشید.

افرادی که شنونده خوبی هستند، به دلیل توجه و احترامی که برای دیگران قائل می‌شوند، موردتوجه دوستان و همکاران خود قرار می‌گیرند. گرچه این مهارت ساده به نظر می‌رسد، اما توسعه و پیشرفت در آن کار ساده‌ای نیست و نیاز به تمرین دارد.

6- پیام‌ خود را به درستی منتقل کنید

ارتباطات به هر نوع فرایندی گفته می‌شود که سبب انتقال افکار، عقاید، نظرات و احساسات شما می‌شود. بنابراین هریک از روش‌های مکالمه، نامه‌نگاری، چت و… از انواع روش‌های برقراری ارتباط هستند.

در ارتباطات باید به این نکته توجه کنید که تمامی عناصر کلامی، نوشتاری و غیر کلامی (زبان بدن) به عنوان بخشی از پیام شما به فرد مقابل منتقل می‌شوند. بنابراین هنگام برقراری ارتباط با دیگران باید به همه این عناصر توجه کنید.

7- به دیگران حس ارزشمند بودن دهید

همیشه در هر گروهی اختلاف نظرهایی میان اعضای گروه وجود خواهد داشت. در چنین شرایطی، داشتن روحیه پذیرش انتقادات یا بیان نظرات به شیوه‌ای مثبت و سازنده از اهمیت زیادی برخوردار است. داشتن این مهارت علاوه‌بر اینکه میزان اثرگذاری کلام شما را افزایش می‌دهد، باعث می‌شود میزان پذیرفته شدن شما نزد سایر افراد نیز بیشتر شود.

چنانچه نظری مخالف با فرد مقابلتان دارید، باید بتوانید با احترام کامل و به شیوه‌ای درست و سازنده انتقاد خود را بیان کنید. در این حالت افراد با احتمال بیشتری مشتاق شنیدن نظرات شما هستند و آن‌ها را می‌پذیرند.

ضمنا به‌عنوان فردی که مهارت‌های لازم را برای برقراری ارتباط با دیگران دارد، باید پذیرای نظرات و انتقادات دیگران از خودتان هم باشید و با دیدی مثبت از آن‌ها استقبال کنید. 

یکی دیگر از مواردی که باعث ایجاد حس مثبت در دیگران می‌شود، تقدیر و تشکر از آن‌هاست. به طور مثال، در محل کار از تخصص افراد تعریف و از آن‌ها بابت کمک در انجام هرچه بهتر پروژه‌ها تشکر کنید. این تشکر و تقدیر از دیگران موجب ایجاد حسی مثبت در آن‌ها شده و انگیزه بیشتری برای ادامه کار به آن‌ها می‌دهد.

8- شوخ طبعی را فراموش نکنید

احتمالا شما هم از زمان مدرسه یا دانشگاه خود استادی را به خاطر دارید که همیشه مباحث علمی را با زبانی طنز بیان می‌کرد و باعث می‌شد مباحث درسی را بسیار راحت‌تر یاد بگیرید و به خاطر بسپارید. استفاده از شوخ‌طبعی در ارتباطات بین‌فردی می‌تواند کلام شما اثرگذارتر کرده و برای مدت طولانی‌تری در ذهن مخاطبتان ماندگار کند.

همچنین بر اساس مطالعات صورت گرفته مشخص شده استفاده از طنز در روابط بین فردی تا میزان زیادی تعامل افراد با یکدیگر را افزایش می‌دهد و از ایجاد درگیری لفظی جلوگیری می‌کند. البته باید در نظر داشته باشید که شوخی‌ها نباید توهین‌آمیز باشند یا برای فرد مقابل سوءتفاهم ایجاد کنند.

9- یک سرپرست خوب باشید

حتی اگر مدیر یا سرپرست هم نیستید، داشتن بعضی تجربه‌ها و توانایی‌های مربی‌گری و رهبری مهم است. مهارت سرپرستی مستلزم توانایی ایجاد انگیزه در دیگران و تشویق آن‌ها برای رسیدن به موفقیت خواهد بود.

برای تبدیل شدن به یک مربی خوب باید مهارت‌های زیادی از قبیل تشویق، آموزش، مدیریت، انگیزه‌بخشی و مشاوره را در خود تقویت کنید.

10- شبکه دوستان و آشنایان خود را افزایش دهید

انسان‌ها موجوداتی اجتماعی هستند. این به معناست که همواره مشغول برقراری ارتباط با دیگران هستید. این ارتباطات از روابط خانوادگی شروع می‌شود و در نهایت به روابط دوستانه و کاری می‌رسد. بنابراین لزوم داشتن مهارت برقراری ارتباط و شبکه‌سازی بخش مهمی از زندگی شما را تحت‌تاثیر قرار خواهد داد.

با دوستان دانشگاه و همکاران سابق خود در شبکه‌های اجتماعی یا از طریق ایمیل ارتباط برقرار کنید. حتی در صورت امکان هر از چندگاهی به دیدن یکدیگر بروید. این ارتباطات به دیگران نشان می‌دهد شما هنوز هم برای روابطتان ارزش قائل هستید و این می‌تواند به پیشرفت شما در اجتماع کمک کند. با داشتن مهارت شبکه‌سازی، افراد می‌توانند دایره دوستان و آشنایان خود را گسترش دهند و شانس بیشتری برای دریافت موقعیت‌های شغلی جدید، یادگیری مهارت‌های مختلف از دیگران و … داشته باشند. بنابراین مهارت شبکه‌سازی به افراد کمک می‌کند زمینه لازم برای پیشرفت‌های فردی و شغلی خود را فراهم کنند.

11- احساسات خود را کنترل کنید

شما هم در زندگی خود افرادی را دارید که بیش از دیگران برای شما اهمیت دارند و اصطلاحا حساسیت بیشتری روی آن‌ها دارید. این افراد می‌توانند والدین، همسر، فرزند یا بعضی از دوستان شما باشند. داشتن حساسیت نسبت به بعضی روابط بین‌فردی باعث می‌شود زمان بیشتری را به این افراد اختصاص دهید یا گاهی سختگیری بیشتری نسبت به آن‌ها داشته باشید.

 اما باید توجه کنید که حساسیت در روابط می‌تواند مانند یک چاقوی دو لبه عمل کند. این احساس خاص ضمن اینکه می‌تواند حس ارزشمند بودن را به دیگران منتقل کند، اگر بیش از حد باشد، باعث ایجاد تنش در روابط شده و اثر عکس خواهد داشت. بنابراین باید در روابط خود به میزان حساسیت موجود دقت کنید و به نوعی عمل نکنید که حساسیت بیش از حدتان حالت سلطه‌گرانه داشته باشد.

ضمنا به عنوان فردی که مهارت‌های ارتباطی دارد، باید بتوانید احساسات مختلف خود را نیز به خوبی کنترل کنید. کنترل احساسات می‌تواند از تصمیم‌گیری‌های احساسی و عجولانه جلوگیری کرده و از پشیمانی در آینده پیشگیری کند.

12- با صبر و حوصله رفتار کنید

داشتن یک رابطه خوب نیازمند شناخت کافی از طرف مقابل است. این شناخت یک شبه به دست نمی‌آید و احتیاج به صبر  و شکیبایی دارد. هرچند این صبر در بعضی موارد ممکن است برای شما دشوار باشد، ولی باید آن را به عنوان یکی از بخش‌های مهم در روابط بین‌فردی در نظر بگیرید.

برای آن که بتوانید مهارت صبر و شکیبایی را در خود تقویت کنید، لازم است روی خود و احساساتتان کنترل داشته باشید و مطمئن باشید صرف زمان نتایج مثبتی برایتان خواهد داشت.

همچنین داشتن روابط بین‌فردی خوب نیازمند مهارت تحمل کردن هم است. با استفاده از این مهارت قادر خواهید بود به شیوه‌ای مثبت‌تر اختلاف‌نظر میان خود و دیگران را بپذیرید و روابطتان را گسترش دهید.  

13- مانند یک سیاسمت‌مدار رفتار کنید

سیاست‌مداری مجموعه مهارت‌هایی است که توانایی شما در مدیریت روابط خانوادگی و کاری را افزایش می‌دهد. مهارت‌های دیپلماتیک شما را قادر می‌سازد تا مذاکرات و روابط خود را به گونه‌ای پیش ببرید که تا حد امکان به نتیجه موردنظرتان نزدیک باشد. توانایی‌های اصلی که در مجموعه مهارت‌های دیپلماتیک قرار می‌گیرند، شامل همدلی، دلسوزی، هوش هیجانی، حل تعارض و درایت است.

پله آخر

همان‌طور که در این مقاله خواندید، داشتن مهارت‌ های بین فردی خوب می‌تواند به شما در رسیدن به موفقیت‌های شخصی و کاری کمک کند. ضمنا همه شما تا حدی مهارت برقراری ارتباط با دیگران را دارید و فقط باعث برای تقویت آن تمرین کنید.

در پایان اگر در زمینه مهارت‌ های بین فردی تجربه‌ای دارید یا راهکاری برای تقویت این مهارت می‌شناسید، خوشحال می‌شویم آن را با مخاطبان کار پله به اشتراک بگذارید.