روی صندلی اتوبوس نشسته‌اید و در حال تماشای رفتار یک کودک هستید. کودک با خوش‌زبانی بسیار زیادی با حاضرین در اتوبوس ارتباط برقرار می‌کند و نظر همه افراد را به خود جلب کرده است. هنگام ارتباط به بهترین شکل ممکن صحبت می‌کند و احساساتی که در آن لحظه داشته به زیبایی بیان می‌کند. شاید مادر این کودک متوجه هوش بین فردی کودک خود نباشد؛ اما اگر به شناسایی و پرورش آن در کودک خود بپردازد، مقدمات موفقیت فرزندش را در آینده فراهم خواهد آورد.
هوش بین فردی یکی دیگر از انواع هوش گاردنر است که روانشناسان از دیرباز در حال مطالعه و کشف ویژگی‌ها و کارکردهای آن هستند. هوش بین فردی به شما کمک می‌کند در برقراری ارتباط موثر با دیگران موفق‌تر عمل کنید، بتوانید راحت‌تر خود را ابراز کنید، از عواطف و احساسات خود در برقراری ارتباط بهتر از سایر افراد استفاده کنید و… . اگر دوست دارید در مورد ویژگی‌های این مدل هوشی بیشتر بدانید، با تعریف آن آشنا شوید، و زمینه‌هایی که در آن موفق خواهید بود کشف کنید با ادامه این مقاله ردپا با ما همراه باشید.
وقتی صحبت از هوش بین فردی می‌شود، منظور دقیقا چیست؟
هوش بین فردی همان طور که از نام آن مشخص است، دنبال تبیین روابط بین انسان‌هاست. تعاریف بسیار زیادی از هوش بین فردی ارائه شده و در همه آنها مولفه‌ای که مشترک است، روابط بین انسان‌هاست. گاردنر هوش بین فردی را این طور تعریف می‌کند:
توانایی برقراری ارتباط و فهم دیگران. بنابراین این نوع هوش درباره ارتباط با دیگران است.
به نظر گاردنر، این هوش به استعداد ترسیم الگویی واقعی از خود فرد و توانایی استفاده ثمربخش از آن الگو در طول زندگی اشاره دارد. افراد با چنین هوشی سعی می‌کنند امور را از دیدگاه افراد دیگر ببینند تا بفهمند آنها چگونه می‌اندیشند و احساس می‌کنند. آنها معمولا توانایی خارق‌العاده‌ای در درک احساسات، مقاصد و انگیزه‌ها دارند. آنها سازمان‌دهنده‌های خیلی خوبی هستند، هرچند بعضی وقت‌ها به دخالت متوسل می‌شوند. آنها سعی می‌کنند در گروه آرامش برقرار کنند و همکاران و اطرافیانشان را تشویق کنند.
هرکدام از شما ممکن است اطراف خود فردی را سراغ داشته باشید که به عنوان رابط عمل می‌کند. افرادی که وقتی بین اعضای یک گروه (اعم از دوستان، خانواده، همکاران و …) کدورتی اتفاق می‌افتد، دست به کار شده و سعی می‌کنند روابط را به حالت قبل و دور از دلخوری و ناراحتی برگردانند. این قبیل افراد، هم از مهارت‌های کلامی (مثل حرف زدن) و هم از مهار‌های غیرکلامی (مانند تماس چشمی، زبان بدن) استفاده می‌کنند تا با دیگران کانال‌های ارتباطی برقرار کنند. به نظر گاردنر، هسته هوش بین فردی، توانایی درک و ارائه بازخورد مناسب با روحیات، خلق‌وخو، انگیزه‌ها و خواست‌های افراد دیگر است.
افرادی که در آزمون گاردنر نمره هوش بین فردی بالایی دارند، چه ویژگی‌هایی دارند؟
افرادی که نمره بالایی در هوش بین فردی می‌گیرند، اغلب ویژگی‌های زیر را دارند:
- مهارت در برقراری ارتباط کلامی؛ فرض کنید در بانک به انتظار نشسته‌اید و شخصی کنار شما می‌نشیند. این فرد بدون مقدمه شروع به مکالمه با شما کرده و از مسائل مختلف روز صحبت می‌کند. این مهارت در برقراری ارتباط بزرگ‌ترین ویژگی افرادی است که هوش بین فردی بالایی دارند.
- مهارت در برقراری ارتباط غیر کلامی؛ شاید هنگام معاشرت با دیگران متوجه شده باشید برخی افراد به راحتی و با تحویل یک لبخند مقدمات ارتباط را فراهم می‌کنند. این افراد خیلی ماهرانه از زبان بدن خود در ایجاد ارتباط استفاده کرده و منظور خود را با ارتباط غیر کلامی به شما منتقل می‌کنند. آنها همچنین با استفاده از حالات چهره و بدن خود نشان می‌دهند به دقت به سخنانتان توجه می کنند، احساسات شما را درک می‌کنند و با شما همراه هستند.
- توانایی دیدن مسائل از زوایای مختلف؛ آنچه که باعث تمایز افراد با هوش بین فردی بالا از دیگران می‌شود، توانایی آنها در کشف همه زوایای یک موضوع است. همچنین این افراد این توانایی را دارند که هنگام برای حل مساله، با شما همراه شده، خود را جای شما گذاشته و مساله را از دیدگاه شما می‌بینند، با شما همدلی کرده و راه حل‌های کاربردی برای مساله شما ارائه دهند.
- ایجاد روابط مثبت با دیگران. افراد با هوش بین فردی بالا اغلب افراد مثبتی هستند و دیگران از هم صحبتی با آنها لذت می‌برند. این افراد اغلب آن‌هاسس هستند که دیگران را خیلی خوب تشویق می‌کنند و باعث پیشرفت اطرافیان خود می‌شوند. اگر شما مسائل خود را با آنها در میان بگذارید، شما را خیلی خوب راهنمایی کرده و در روابط دوستانه خود فعالانه رفتار می‌کنند. آنها اغلب دوستان زیادی اطراف خود دارند و ترجیح می‌دهند اوقات فراغت را با دوستانشان سپری کنند. این افراد اغلب برون‌گرا بوده و از برقراری ارتباط با دیگران هراسی ندارند.
- توانایی در حل اختلافات اعضای گروه؛ افراد با هوش بین فردی بالا اغلب رابط خوبی بین سایر اعضای گروه هستند. اگر بین اعضای گروه اختلافی به وجود آید، آنها خیلی خوب به بررسی و حل اختلافات می‌پردازند. آنها در گروه به صورت تسهیل‌کننده رفتار کرده و جلوی درگیری‌ها را می‌گیرند. این افراد رازدار خوبی هستند و اغلب روابط آنها عمیق است و دوستی‌های طولانی مدت با اطرافیان خود برقرار می‌کنند.
- نقش رهبری در گروه؛ افرادی که هوش بین فردی بالایی دارند، اغلب در نقش‌های رهبری و مدیریتی بسیار موفق عمل می‌کنند. آنها بسیار خوب از پس هدایت جمعی از افراد برمی‌آیند، برای گروه تصمیم‌های کاربردی می‌گیرند و به طور کلی مهارت بالایی در کنترل روابط اعضای گروه دارند.
- برنامه‌ریزان موفق؛ هوش بین فردی بالا در افراد، اغلب آنها را به برنامه‌ریزان موفقی تبدیل می‌کند. آنها توانایی اولویت‌بندی بالایی دارند و می‌توانند زمانبندی خوبی برای کارهایشان درنظر بگیرند. اغلب این افراد هنگام شروع روز، فهرستی از کارهایی که باید انجام دهند تهیه کرده و براساس اهمیتی که دارند برای انجام آنها برنامه‌ریزی می‌کنند.
- درک بالا از احساسات و عواطف دیگران؛ این افراد اغلب در همدلی با دیگران بسیار خوب عمل کرده و درک بالایی از احساسات آنها دارند. نیازهای عاطفی افراد را خیلی خوب می‌شناسند و لحظه موردنیاز به بهترین شکل ممکن با افراد همدلی می‌کنند.
افراد دارای هوش بین فردی بالا اغلب در چه زمینه‌ها و مشاغلی موفق هستند؟
حال که با ویژگی‌های شخصیتی افراد با هوش بین فردی بالا آشنا شدید، با نگاهی به اطراف خود راحت‌تر می‌توانید این افراد را شناسایی کنید. ممکن است در جمع دوستان خود، فردی را بشناسید که در برنامه‌ریزی برای گذراندن اوقات فراغت اعضای گروه خیلی موفق باشد و اگر با هم برنامه‌ای برای آخر هفته خود بچینید، خیلی خوب آن را مدیریت کرده و برای همه لحظات گروه فعالیت و سرگرمی درنظر گرفته باشد. افرادی که در هوش بین فردی گاردنر نمره بالایی کسب می‌کنند، ممکن است در مشاغل زیر موفق عمل کنند:
- مدیریت
- سیاست‌مدار
- آموزگار
- مشاور و روانشناس
- وکالت
- جامعه شناسی
- فروشندگی
- سخنرانی
- پزشکی و پرستاری و…
- و…
علاوه‌بر مشاغل یاد شده، افرادی که هوش بین فردی بالایی دارند، اغلب در بازی‌های گروهی خیلی خوب عمل می‌کنند، مخصوصا بازی‌هایی که همکاری در آنها حرف اول را می‌زند. این افراد همچنین مهارت کلامی بالایی دارند و در انتقال مفاهیم موفق هستند. آنها می‌توانند خیلی خوب مسائل را برای شما شرح دهند و تا تایید شما در درک مساله آن را رها نمی‌کنند. افراد با هوش بین فردی بالا در انتقال احساسات خود بسیار موفق عمل می‌کنند.
